Dni pamięci o Ofiarach Holokaustu

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego: zapraszają na III DNI PAMIĘCI, organizowane z okazji ustanowionego przez ONZ w 2005 r. Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Mając na uwadze duże zainteresowanie dwiema powszednimi edycjami wydarzenia, na tegoroczne DNI PAMIĘCI organizatorzy wraz ze znamienitymi partnerami przygotowali liczne wykłady, spektakle teatralne, wystawy i spacery z przewodnikiem. Korzystając z przestrzeni Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, Muzeum Miasta Łodzi oraz Muzeum Tradycji Niepodległościowych, mieszkańcy Łodzi i wszyscy zainteresowani będą mieli szansę pomiędzy niedzielą 27 a wtorkiem 29 stycznia 2012 przybliżyć się do świata historii i kultury polskich Żydów.

Program:

27.01 - Niedziela
godz. 14.00 - Uroczyste otwarcie III „Dni Pamięci” połączone z konferencją prasową z udziałem organizatorów i gości – Pałac Poznańskich
godz. 15.30 - Złożenie wieńców na stacji  Radegast
godz. 18.30 - Koncert inauguracyjny w wykonaniu zespołu KLEZMAFOUR - Pałac Poznańskich

28.01 - Poniedziałek
godz. 12.00 - Oprowadzanie po wystawie „Pomiędzy Życiem, a Śmiercią... Dzieje Litzmannstadt Getto 1940 - 1944“ - Muzeum Tradycji Niepodległościowych Stacja Radegast
godz. 15.30 - Wykład „Muzeum Historii Żydów Polskich - Przywracanie pamięci o tysiącu lat historii” – mała scena
godz. 17.30 - Wykład „Życie kulturalne i literackie w łódzkim getcie” – mała scena
godz. 19.00 -  „Kim jest Wiera Gran” monodram muzyczny Marty Andrzejczyk – mała scena

29.01 - Wtorek
godz. 15.30 - Prezentacja „Muzeum Historii Żydów Polskich” Galeria Ulicy – mała scena
godz. 16.30 - Projekcja filmu "Powrót – Artur Rubinstein w Polsce" reż. Krzysztof Rogulski – mała scena
godz. 19.00 - „Jajo węża” spektakl Teatru im. Sefana Jaracza w Łodzi – duża scena

Wystawy:

„Przybyli, Odeszli… Są: Żydzi Polscy.” - wystawa Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma (Teatr im. Stefana Jaracza)

„Tu nie latają motyle” - wystawa rysunków autorstwa najmłodszych więźniów obozów śmierci. Zbiory Yad Vashem – prapremiera w Polsce (Pałac Poznańskich)

Wstęp wolny na wszystkie imprezy, z ograniczonym wstępem na: Koncert Inauguracyjny Klezmafour oraz spektakl „Jajo węża”(imprezy biletowane). Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie
Bilety na spektakl „Jajo węża” do nabycia w kasie Teatru. Szczegółowe informacje: Biuro Organizacji Widowni Teatru czynne od poniedziałku do piątku w godz. 8.30 – 16.30, tel./fax: 42 662-33-33

Wystawa

„Tu nie latają motyle”

Najlepszym sposobem na przedstawienie wystawy jest po prostu jej ekspozycja, w tym wypadku zachodzi jednak potrzeba przedstawienia autorów wystawy: dzieci wyrwanych ze swoich domów, zamkniętych w obozach, głodnych i zziębniętych, świadomych, że znalazły się na etapie przejściowym w drodze do śmierci. W tych warunkach dzieci rysowały, malowały, wystawiały sztuki teatralne, redagowały czasopisma, uczyły się geografii i języka hebrajskiego; oddawały się czynnościom, które uważały, za potrzebne dla swojej przyszłości. Te dzieci walczyły. W najwyższym sensie tego słowa – w pojedynku przeciw dehumanizacji i śmierci, zaplanowanych dla nich przez nazistów. Nasze dzieci mogą być zarazem ziarnem nadziei w świecie gdzie zaistniały warunki, które umożliwiły horror wojny; ksenofobia, rasizm, i obojętność wobec losu innych. Pozostawiły po sobie te 3 przykazania:

Nie będziesz ofiarą

Nie będziesz Katem

Nie będziesz biernym świadkiem

Tło historyczne: Theresienstadt został założony jako „modelowy” obóz do osadzania żydów, w listopadzie 1941 r. na zamku oddalonym niespełna 100 km. od Pragi. Stara forteca otoczona pięknymi łąkami, świetnie wykonała swoje zadanie, jako przystanek w drodze do Oświęcimia. Obóz Terezin. Jako pokazowy, prezentowany był min. Czerwonemu Krzyżowi. Uwieczniony też został w dziesiątkach propagandowych filmów, autorstwa nazistowskich filmowców, przedstawiających szczęśliwych żydów siedzących przy kawiarnianych stolikach. W owych filmach obóz przedstawiany był jako nowa forma życia, gdzie zachodziła reedukacja za pomocą pracy, „pasożytów żydowskich”, lekarzy, prawników, naukowców, handlarzy, którzy do tej pory mieszkali w europie zachodniej, a teraz bez zakłócania spokoju społeczności – świadków „znikania”, ze swoich miejsc pracy i domów zostali „przeniesieni” na wschód. W rytmie zaplanowanym przez nazistów, wykonywano przenoszenie więźniów z Tereziny do Oświęcimia.

Z 15.000 dzieci, z których najmłodsze miało 3 lata, obóz w Terezin przeżyło 100.

Pod koniec 44 roku na murach starego zamku, dziecięca ręka napisała :

„Tu nie latają motyle

Ogródek jest mały

I pachnący różami

Po wąskiej ścieżce

Spaceruje dziecko,

Małe, malutkie, śliczne

Jak pączek (który...)

Kiedy pączek raz zakwitnie

Nie będzie dziecka”

Frantisec Baas 14 lat, zamordowany w Oświęcimiu 28.10.44

Łódź. Wkroczenie wojsk sowieckich, zapobiegło zniszczeniu bogatej dokumentacji, działań kulturalnych, administracyjnych, szkołach, życiu codziennym np. przepis na tort urodzinowy z obierek ziemniaków. Nie zapominajmy, że na tej planecie Żydzi nie mieli nazwiska! Tekst i rysunki zachowują klasyczną strukturę baśni starając się przekazać :”jeżeli chcecie żyć musicie pracować jak dorośli”. Jeżeli chcemy zrozumieć świat, w którym ten kto nie nadaje się do pracy, wysłany był do Oświęcimia, możemy przywołać napis ze ściany jednego z wagonów wywożących więźniów do obozu zagłady:

„Tu, w tym wagonie

Jestem Ja, Ewa z moim synem Ablem

Jeżeli ktoś spotka mojego starszego syna Kaina

Syna Adama, niech mu powie że ja...”

Wystawa „Tu nie latają motyle” – będąca wyborem rysunków, cudem uratowanych z okresu Holokaustu, przygotowana oryginalnie w 1995 r. przez Ernestynę Hanf Boksenbaum odpowiedzialną za materiały oryginalne w Yad Vashem we współpracy z Caixa Girona, była pierwszą poważną wystawą poświęconą tematyce Holocaustu zaprezentowaną w Hiszpanii. Budżet przygotowanej w połowie lat 90’ ubiegłego wieku wystawy opiewał na przeszło 100.000 $. Gościła min.: w Caixa Girona, Sabadell, następnie po roku 2000 w Barcelonie, na prośbę parlamentu Madryckiego wystawa została wypożyczona na okazję pierwszego dnia pamięci o ofiarach Holokaustu, aby następnie znaleźć się w Buenos Aires i Meksyku. We wszystkich wspominanych miejscach budziła silne zainteresowanie zwiedzających oraz mediów.