Lech Kunka (1920 - 1978). Scenografia

Wystawa czasowa: Lech Kunka (1920 - 1978). Scenografia
Termin: 17 lutego - 13 kwietnia 2014
Miejsce: Galeria Muzeum Miasta Łodzi (parter)
Kuratorki: Krystyna Knapik (Muzeum Miasta Łodzi)
Elżbieta Siepietowska (Teatr Lalek Arlekin w Łodzi)
Współpraca: Agata Pawelec, Ewa Drekacz-Królewska, Mariusz Piwecki
Projekt druków: Tomasz Budziarek      
Organizatorzy: Muzeum Miasta Łodzi i Teatr Lalek Arlekin w Łodzi

Wystawa scenografii Lecha Kunki została przygotowana z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru i jest częścią szerszego projektu edukacyjno - wystawienniczego realizowanego w ramach ogólnopolskiej akcji Dotknij Teatru. Jednocześnie jest to kolejna ekspozycja, która mieści się w kontynuowanym od wielu lat cyklu prezentacji nieżyjących już, uznanych i zasłużonych dla łódzkiej sztuki twórców. Spośród zrealizowanych w tym cyklu wystaw (monograficznych lub  retrospektywnych) należy m. in. wymienić wystawy malarzy: Konstantego Mackiewicza, Janusza Głowackiego, Wacława Kondka, Stefana Krygiera, Krystyna Zielińskiego, Kajetana Sosnowskiego czy scenografa i malarza Andrzeja Kreutz - Majewskiego.
Do tego cyklu wpisuje się również wystawa urodzonego w Pabianicach, ale przez większość życia mieszkającego w Łodzi, Lecha Kunki  (1920-1978) - ucznia Wł. Strzemińskiego i F. Légera, wybitnego łódzkiego malarza i rysownika, autora realizacji w zakresie malarstwa ściennego i plenerowych form przestrzennych, uznanego przedstawiciela polskiej awangardy po  drugiej wojnie światowej, absolwenta i wieloletniego pedagoga Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi, a w latach 1958 - 1974 także scenografa.
Udostępniona poświęcona wyłącznie realizacjom scenograficznym Lecha Kunki dla teatru i filmu jest drugą częścią dwuetapowego przedsięwzięcia wystawienniczego, mającego na celu przypomnienie młodszym pokoleniom spuścizny tego niezwykle wszechstronnego i płodnego artysty. Pierwsza część wystawy pt. Zmysłowość i intelekt. Lech Kunka (1920 -1978) obejmująca malarstwo, rysunek, projekty polichromii, plakaty i projekty tkanin została zaprezentowana łódzkiej publiczności wiosną ubiegłego roku w 35. rocznicę śmierci artysty.

Choć najważniejszą formą wypowiedzi dla L. Kunki było malarstwo (figuratywne, a od 1957 roku utrzymane w nurcie abstrakcji) oraz praca pedagogiczna, artysta nie unikał innych wyzwań - m. in. współpracował z Teatrem 7.15, dla którego wykonał scenografię do sztuki W. Szekspira Komedia omyłek (1962) oraz z Państwowym Teatrem Lalek Arlekin w Łodzi, dla którego zrealizował projekty lalek i scenografii, ale także plakaty i programy do pięciu widowisk teatralnych dla najmłodszych widzów pt.: Fregata Oronga z wyspy AHU (1970), Gospoda  pod  Upiorkirm (1971), Dżamil i róże (1972), Tangali i córka nieba (1973) i Czarodziejski kwiat (1974).

Kunka jest także autorem scenografii i projektów lalek do animowanego filmu dla dzieci Tadek Niejadek (1957). W końcu lat 50-tych XX w. podjął próbę zaprojektowania scenografii  do sztuki teatralnej wg powieści fantastycznej A. Ostoi pt. Aspazja (wyd. 1958) o ekspedycji naukowej na Marsa. Dwa lata później współpracował przy realizacji scenografii do enerdowsko-polskiej koprodukcji - filmu science fiction  Milcząca gwiazda (1960) wg powieści S. Lema Astronauci oraz filmu dla dzieci i młodzieży O dwóch takich co ukradli księżyc (1962). Film Milcząca gwiazda (traktujący o wyprawie naukowej na Wenus) był wyświetlany w kilku krajach socjalistycznych wschodniego bloku oraz, po przemontowaniu i wykonaniu dubbingu, w roku 1962 wszedł na ekrany kin amerykańskich. Z perspektywy dnia dzisiejszego w tym, w istocie propagandowym filmie, najciekawsze okazały się pomysły scenograficzne L. Kunki, zapowiadające kierunek ewolucji jego malarstwa.

Na wystawę scenografii L. Kunki w Muzeum Miasta Łodzi składają się: dotychczas nigdzie nieeksponowane, zachowane przez Teatr Lalek Arlekin w Łodzi (wcześniej Państwowy Teatr Lalek Arlekin) projekty lalek i scenografii (tempery i collages na papierze), które stanowią zrąb ekspozycji; lalki oraz maski do lalek żyworękich ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi; projekty scenografii teatralnej i filmowej, dokumentacja fotograficzna z planów filmowych i spektakli teatralnych oraz plakaty: ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi, Galerii Plakatu Piotra Dąbrowskiego w Warszawie oraz rodziny artysty. Przy okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Teatru należy również przypomnieć, że Lech Kunka jest autorem projektu metalowego reliefu - kurtyny w łódzkim Teatrze Wielkim (1967). Lech Kunka miał niezwykłe wyczucie koloru i potrzebę wyrażania siebie poprzez kolor zwłaszcza że, w latach 60-tych i na początku lat 70-tych, kiedy to współpracował z teatrem i filmem, tworzył już obrazy strukturalne, a później wyłącznie abstrakcyjne (utrzymane w nurcie geometrycznym) o coraz bardziej ograniczonej palecie barwnej. Twórczość scenograficzna pozwalała artyście na chwilowe porzucenie ascezy kolorystycznej i formalnych rygorów jakie zaczęły dominować w jego malarstwie. Jako malarz ustawicznie eksperymentujący, zarówno w zakresie formy jak i technologii malarskich, wykorzystywał farby termoplastyczne i fluorescencyjne,  żywice i różnego typu „materiały znalezione” (przykrywki od konserw, uszczelki, korki, wkłady z bombonierek), zaś w wielkoformatowych, lśniących barwami collages, z pierwszej płowy lat 50-tych, stosował jako podłoże papier pakowy, wklejki z cynfolii, kalki technicznej, itp. Jego fascynacja najnowszymi odkryciami naukowymi (w tym  kosmosem, budową materii), która miała swój początek w końcu lat 40-tych XX w. (i była związana z obejrzeniem ekspozycji Muzeum Wynalazków w Paryżu), wspomniana już wyjątkowa wrażliwość na kolor, rozmaitość stosowanych w malarstwie technologii i materiałów oraz konsekwencja z jaką (od roku 1957)  budował swoje obrazy (z cyklu: Kompozycje oraz Układy), ale także polichromie i formy przestrzenne za pomocą form kolistych znalazły także wyraz w twórczości scenograficznej artysty.