Łódź w górach – góry w Łodzi

Łódź w górach – góry w Łodzi
19 listopada 2015 r. - 14 lutego 2016 r. (wystawa przedłużona)
Miejsce: Galeria W biegu
Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15
Wernisaż: 19 listopada (czwartek), godz. 17:00
Kurator: Sebastian Glica

Wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Walery Goetel w 1936 r. pisał:  „Polska jest krajem nizin. (...) W piaskach mazowieckiego środka, jeziornym kraju północy, mokradłach wschodu o łęgach nadwiślańskich, widzimy i odczuwamy słusznie charakter całej niemal Polski”.  Na nizinach „wszystko równający strychulec cywilizacyjny (...) znacznie łatwiej daje sobie rady z właściwościami życia ludzkiego, wytworzonego przez warunki przyrodzone. (…) Inaczej jest w górach. Dzięki podziałowi obszarów górskich przez grzbiety, wskutek trudniejszej komunikacji, większego zróżnicowania krajobrazowego, klimatycznego i gospodarczego, powstają w górach krainy dobrze od siebie odgraniczone i wytwarzają się jednostki  regionalne trudniejsze do zniwelowania”.

(…) „Wspólność warunków przyrodzonych łańcucha Karpat wywiera silny wpływ na życie człowieka. Człowiek, bytujący w górach, w warunkach trudniejszych niż na nizinach, walczący z ostrym klimatem i sroższymi zimami, zmuszony do ciągłego pokonywania wzniesień i przeszkód komunikacyjnych, wyrabia się cieleśnie i duchowo, w szczególny typ, odmienny niż człowiek nizin. Wytwarza się człowiek gór, lżejszy, szybszy i zwinniejszy, obdarzony bujnym temperamentem i fantazją, łączący pewne przywary z ogromnymi zaletami, jednym słowem góral, którego odmienność od mieszkańca nizin tak jest znana i tylokrotnie była opisywana#w literaturze i nauce”
Górale karpaccy postrzegani byli jako w miarę jednolita grupa – swoisty typ ludności, oznaczający się określonym zbiorem cech. Nie ulega wątpliwości, że dla krajoznawców i turystów jawili się więc ono jako Inni – Obcy. Wędrowanie po górach było więc nie tylko spotkaniem z ogromem przyrody, ale także odkrywaniem malowniczego i egzotycznego zakątka Polski.

Początki zainteresowania łodzian turystyką górską sięgają końca XIX w. Co prawda w okresie przed 1918 r. poza terenami górskimi Galicji nie mogły być tworzone oddziały Towarzystwa Tatrzańskiego, to jednak znajdujemy łodzian w składzie organizacji w tym okresie. Delegatami towarzystwa byli w latach 1885-1898 Władysław Jechalski i Gustaw Rontaler, na początku XX w. należał do niego Tadeusz Sułowski, a od 1911 r. Wacław Kowalewski.
Bezpośrednio przed zmianami w statucie Towarzystwa Tatrzańskiego z 1922 r.  - umożliwiającymi tworzenie samodzielnych oddziałów na terenie całego odrodzonego Państwa Polskiego, w składzie organizacji znajdujemy aż 58 łodzian – w tym przemysłowców: Henryka Grohmana i Gustawa Geyera, a także prezesa powstałego w 1909 r. Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Jana Czeraszkiewicza.

Zmiany w statucie organizacji na Walnym Zebraniu jego członków w dniu 19 grudnia 1922 r. pozwoliły nie tylko utworzyć Oddział Łódzki PTT,  ale także zmieniły jego nazwę: z Towarzystwa Tatrzańskiego na Polskie Towarzystwo Tatrzańskie.

Wystawa ukaże zainteresowanie łodzian polskimi górami.Przybliżone zostaną zarówno działania oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w okresie międzywojennym – wycieczki w Tatry i Gorce, a także Beskidy Wschodnie (Gorgany, pasmo Czarnohory), jak i funkcjonowanie łódzkich organizacji górskich po 1945 r.

Szczególne miejsce na ekspozycji poświęcone zostanie „zdobywaniu” przez łódzkich turystów Sudetów i ich najwyższego pasma – Karkonoszy.
Na wystawie spróbujemy przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie: jak do Sudetów  i szczególnie Karkonoszy odnosili się polscy, w tym także łódzcy, górscy turyści i krajoznawcy. Czy podobnie jak w okresie międzywojennym w przypadku Karpat, także w górach na zachodzie kraju widzieli egzotyczną część Polski i czy po „utraceniu” wschodniej karpackiej góralszczyzny, próbowali odzyskać ją na zachodzie.