Muzeum Miasta Łodzi jest placówką interdyscyplinarną, kolekcjonującą obiekty zabytkowe z wielu dziedzin życia społecznego, historii, kultury i sztuki miasta oraz księgozbiór fachowy, ze szczególnie wartościowym zbiorem druków związanych z Łodzią. Dotychczasowa działalność programowa pokazuje, że zarówno wystawy historyczne, a zwłaszcza te z zakresu sztuki, jak i wydarzenia artystyczne, które wychodzą poza zasięg lokalny powodują, że Muzeum jest postrzegane jako placówka otwarta, która cały czas wychodzi na przeciw oczekiwaniom społecznym i zabiega o swoich sympatyków. Odtworzone zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem wnętrza pałacowe z częściowo zachowanym wyposażeniem i wystrojem pełnią rolę ekspozycyjną i użytkową (np. sala koncertowa). Oprócz tego efektem codziennej pracy zespołu muzeum są wystawy, wydawnictwa, przeprowadzone prace konserwatorskie oraz pozyskane, zinwentaryzowane i opracowane obiekty powiększające muzealne kolekcje.
Głównym celem na najbliższe lata jest realizacja programu zagospodarowania obiektu oraz jego dalsza rewitalizacja (rekonstrukcja oranżerii, tzw. ogrodu zimowego pełnego egzotycznej roślinności, mieszczącej się pierwotnie na piętrze Pałacu), a także pozyskanie nowych pamiątek po znanych osobistościach i tym samym uzupełnienie Panteonu Wielkich Łodzian.
Muzeum propaguje wartości kulturalne, artystyczne i estetyczne, kształtuje wrażliwość poznawczą informując o gromadzonych zbiorach i umożliwiając kontakt z nimi. W ramach programu edukacyjnego pracownicy Muzeum prowadzą zajęcia na bazie wystaw, wykorzystując nie tylko walory ekspozycji, ale i najciekawszych obiektów. Istotą programu jest zarówno przekazywanie wiedzy o historii Łodzi w różnych jej aspektach, jak również kształtowanie zainteresowania przeszłością i tradycją wielokulturowego miasta oraz uczenie tolerancji wobec odmienności i różnic wyznaniowych.
W ramach programu edukacyjnego stworzona została oferta dla najmłodszych, dostosowująca tematy i metody do wieku dzieci. Proponowane zajęcia pozwalają na przekazanie wiedzy i kształtowanie zdolności, pobudzają rozwój emocjonalny, ciekawość i zainteresowania dzieci.