Album z widokami Łodzi "Widoki m. Łodzi" Bronisława Wilkoszewskiego

Album z widokami Łodzi "Widoki m. Łodzi" Bronisława Wilkoszewskiego
Wymiary: długość 32 cm, szerokość 24 cm
Data powstania: 1896 rok
Sygnatura: MMŁ/I/812
Materiał: papier, płótno, tektura
Technika: fotografia, druk

W zbiorach Pracowni Ikonograficznej naszego Muzeum znajduje się unikatowy zbiór zdjęć z końca XIX wieku. Ich autorem jest Bronisław Wilkoszewski nazywany często łódzkim Canaletto, który przez całe życie sfotografował ponad kilkadziesiąt łódzkich ulic oraz budynków i jako pierwszy wydał album.
Wcześniej miasto utrwalano tylko na pojedynczych zdjęciach które drukowane były na pocztówkach. Dopiero za sprawą Wilkoszewskiego Łódź doczekała się monograficznego albumu fotograficznego będącym niezwykle cennym dzisiaj zbiorem ikonograficznych przedstawień starej Łodzi.
Album „Widoki m. Łodzi” zawierający 42 fotografie najokazalszych budynków, fabryk, świątyń i ulic naszego miasta jest dowodem na to, że jego autor był mistrzem fotografii ilustracyjnej. Zebrany w albumie materiał zdjęciowy kierowany był głównie do gości zagranicznych i miejscowej inteligencji. Pełnił funkcję reklamowo-promocyjną Łodzi, pokazywał najbardziej reprezentacyjne miejsca naszego miasta czyli to, czym szczyciła się ówczesna Łódź. Podpisy umieszczone pod fotografiami były drukowane w trzech językach: rosyjskim, polskim i niemieckim, dlatego też album mógł być adresowany do szerokiego grona odbiorców.
Warto też wspomnieć o tym, że Wilkoszewski był nie tylko „fotografem ekskluzywnym”. Interesowali go również zwykli ludzie, anonimowi spacerowicze Piotrkowskiej, znudzeni dorożkarze czy zamiatacze łódzkich ulic. Kiedy dokładniej przyjrzymy się łodzianom sprzed lat widzimy jakim miastem była Łódź w 1896 roku. Jaki był jej skład społeczny i narodowościowy. Jak się okazuje była to metropolia niezwykła – było to miasto wielu kultur, mód i obyczajów i ...kontrastów. Główna ulica Łodzi pełna była finezyjnych witryn sklepowych, kawiarni i okazałych kamienic. Jednak wśród tej elegancji można zauważyć przedstawicieli miejscowej biedoty.
Prezentowane fotografie są dzisiaj dla nas bardzo ważnym  źródłem historycznym będącym rezultatem wnikliwej obserwacji, trafności spostrzeżeń i co najważniejsze reporterskiego wyczucia naszego fotografa.

Saryusz Bronisław Paweł Wilkoszewski (1847 – 1901)

Urodził się w Szczekocinach (powiat wieluński). Niestety niewiele wiemy o jego dzieciństwie i wykształceniu. W 1878 roku wraz z Józefem Grodzickim prowadził zakład fotograficzny w Kielcach. Tam odkrywał tajniki sztuki fotografowania i z czasem usamodzielnił się. W 1887 roku przybył do Łodzi, a w lutym następnego roku otworzył własne atelier fotograficzne w willi „Trianon” w pasażu Meyera 5 (dziś Moniuszki). Filia (zakład fotograficzny „Murillo”)  znajdowała się przy Nowym Rynku 2 (dziś Plac Wolności). Klientami jego pracowni byli także  przedstawiciele miejscowego establishmentu.
Poza pracą fotografa Wilkoszewski zajmował się również działalnością społeczną i kulturalną. Był współzałożycielem Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” i członkiem Towarzystwa Cyklistów. W swoim zakładzie urządzał liczne wystawy artystyczne, koncerty i przedstawienie dramatyczne. Zmarł nagle na atak serca mając zaledwie 54 lata (11 czerwca 1901 roku) podczas gry w wista w „Grand Hotelu”. Pochowany został na Starym Cmentarzu Katolickim przy ul. Ogrodowej w Łodzi.

Opracowała: Beata Kamińska, Dział Historii