Paszport dyplomatyczny Jana Karskiego

Paszport dyplomatyczny Jana Karskiego z 1943

Nr inw.: MMŁ/HW/1922
Wymiary: 29 x 21,6 cm
Materiał i technika: papier, fotografia, druk, rps, atrament, pieczęcie tuszowe

Paszport dyplomatyczny wystawiony w Londynie dla Jana Karskiego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych na okres od 7 maja 1943 do 31 maja 1944; dokument dwukrotnie przedłużany, do 31 maja 1945 r. i 31 grudnia 1946 r. Strona z danymi osobowymi dwujęzyczna (jęz. polski i jęz. francuski), u dołu po prawej spięta zszywkami fotografia, a pod nią autograf Jana Karskiego. Pozostałe strony, przeznaczone na adnotacje o przekroczeniu granicy, posiadają odciski 18 pieczątek tuszowych, wbijanych jako wizy dyplomatyczne tranzytowe w Portugalii, Gambii, Trynidadzie, Bermudach, Nowej Fundlandii, USA (Nowym Jorku) i w Kanadzie. Dokument sporządzony w językach polskim, francuskim i angielskim.

W czasie drugiej wojny światowej Rzeczpospolitą Polską kierował rząd emigracyjny, będący legalną kontynuacją władz II Rzeczpospolitej, zmuszonych opuścić Polskę po agresji III Rzeszy i ZSRR na kraj we wrześniu 1939 r. i okupacji terytorium całego kraju. Siedzibami rządu były kolejno: Paryż, Angers i - od kapitulacji Francji w czerwcu 1940 r. - Londyn. Paszport pozwala prześledzić trasę misji kurierskiej Jana Karskiego.

Portugalia w czasie drugiej wojny światowej pozostawała oficjalnie neutralna, ale brytyjsko-portugalskie przymierze pozwalało Brytyjczykom korzystać w 1943 r. z bazy na Azorach. Gambia od 1888 r. posiadała status odrębnej kolonii brytyjskiej. Na Trynidadzie, posiadającej ograniczoną autonomię, w czasie wojny znajdowała się baza wojskowa USA. Bermudy podczas wojny stanowiły amerykańską bazę strategiczną morską i lotniczą. Nowa Fundlandia do 1949 r. była brytyjskim dominium w Ameryce Północnej.

Opracowała Beata Kamińska, Dział Historii